Chào mừng bạn đến với Nhật Bản, xứ sở của những điều tinh tế và ẩm thực độc đáo! Bạn đã sẵn sàng cho một trải nghiệm vị giác khó quên với món Sushi huyền thoại, nhưng còn băn khoăn làm thế nào để thưởng thức chúng “chuẩn chỉnh” như người bản địa? Đừng lo lắng! Với hơn 15 năm đồng hành cùng du khách Việt khám phá Nhật Bản, Samurai Tour hiểu rõ những bỡ ngỡ của bạn. Bài viết này sẽ là cẩm nang chi tiết, “cầm tay chỉ việc” giúp bạn tự tin “nhập môn” nghệ thuật ăn Sushi, biến mỗi bữa ăn thành một hành trình văn hóa sâu sắc. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu và bỏ túi những bí quyết để bạn không chỉ ăn ngon mà còn ăn đúng cách, thể hiện sự tôn trọng đối với món ăn và văn hóa ẩm thực Nhật Bản.
Nét Tinh Hoa Trong Từng Cuộn Sushi: Hơn Cả Một Món Ăn
Trước khi đi sâu vào các bước Hướng Dẫn ăn Sushi đúng Cách (Như Người Nhật), chúng ta hãy cùng nhau khám phá một chút về ý nghĩa của món ăn này. Sushi không chỉ đơn thuần là cơm trộn giấm kết hợp với hải sản tươi sống; nó là một nghệ thuật, một di sản văn hóa đã được vun đắp qua hàng trăm năm. Mỗi miếng Sushi đều ẩn chứa sự tỉ mỉ của người đầu bếp (Itamae), từ cách chọn nguyên liệu tươi ngon nhất, cách nặn cơm sao cho vừa vặn, đến cách trình bày sao cho đẹp mắt. Hiểu được điều này, bạn sẽ cảm nhận được giá trị thực sự và sự tôn trọng đối với mỗi miếng Sushi trên bàn ăn.
Thế giới Sushi vô cùng đa dạng, nhưng những loại phổ biến nhất mà bạn sẽ gặp thường xuyên bao gồm:
- Nigiri (握り): Cơm nắm được nặn thủ công, phía trên đặt một lát hải sản tươi sống (thường là cá ngừ, cá hồi, tôm…). Đây được coi là dạng Sushi nguyên bản và tinh túy nhất.
- Maki (巻き): Sushi cuộn rong biển, bên trong là cơm và các loại nhân như cá, rau củ, trứng… Có nhiều loại Maki khác nhau như Hosomaki (cuộn nhỏ), Futomaki (cuộn lớn) và Uramaki (cuộn ngược, cơm ra ngoài).
- Sashimi (刺身): Đơn giản là những lát hải sản tươi sống được thái lát tinh xảo, không có cơm. Thường được ăn kèm với Wasabi và nước tương. Đây không phải Sushi nhưng thường được phục vụ chung và là một phần không thể thiếu của bữa ăn.
- Temaki (手巻き): Sushi cuộn tay hình nón, ăn ngay lập tức khi được chuẩn bị.
7 Bước Ăn Sushi Đúng Cách (Như Người Nhật) “Chuẩn Vị” Nhất
Để trải nghiệm ẩm thực Sushi của bạn thêm trọn vẹn và thể hiện sự tinh tế như một người bản xứ, hãy cùng Samurai Tour khám phá 7 bước cơ bản sau đây.
1. Vị Trí Ngồi và Bắt Đầu Bữa Ăn
Khi bước vào một nhà hàng Sushi truyền thống, bạn có thể thấy quầy bar dài nơi các đầu bếp (Itamae) làm việc. Nếu có thể, hãy chọn ngồi ở quầy bar. Đây là nơi tốt nhất để quan sát sự khéo léo của đầu bếp, thưởng thức Sushi tươi ngon nhất ngay khi vừa được làm xong, và thậm chí là trò chuyện với Itamae để hiểu thêm về các loại cá hay cách chế biến.
- Khăn nóng Oshibori: Ngay khi ngồi xuống, bạn sẽ được phục vụ một chiếc khăn nóng (Oshibori). Hãy dùng nó để lau tay thật sạch trước khi ăn. Đây là một cử chỉ vệ sinh và thể hiện sự sẵn sàng cho bữa ăn.
- Trà xanh (Ocha): Hầu hết các nhà hàng sẽ phục vụ trà xanh nóng hoặc lạnh. Trà xanh không chỉ giúp làm sạch vòm miệng giữa các miếng Sushi mà còn hỗ trợ tiêu hóa.
2. Cách Sử Dụng Đũa và Tay: Nghệ Thuật Của Sự Lựa Chọn
Một trong những câu hỏi thường gặp nhất khi ăn Sushi là “nên dùng đũa hay dùng tay?”. Câu trả lời là: cả hai đều được chấp nhận, tùy thuộc vào loại Sushi và sở thích của bạn!
- Dùng tay (cho Nigiri): Đối với Nigiri – loại Sushi có miếng cá đặt trên nắm cơm – việc dùng tay được khuyến khích hơn cả. Điều này giúp bạn cảm nhận được kết cấu của miếng cơm và hải sản tốt hơn, đồng thời tránh làm vỡ miếng Nigiri. Hãy dùng ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa để nhẹ nhàng nhấc miếng Sushi lên.
- Dùng đũa (cho Maki và Sashimi): Đối với Maki (Sushi cuộn) và Sashimi (cá sống thái lát), dùng đũa sẽ thuận tiện hơn. Hãy cầm đũa chắc chắn, không chà xát đũa vào nhau (hành động này bị coi là thô lỗ, ngụ ý rằng đôi đũa không chất lượng).
3. Nước Tương (Shoyu) và Wasabi: Gia Vị Tinh Tế
Nước tương và Wasabi là hai gia vị không thể thiếu khi ăn Sushi, nhưng cách sử dụng chúng lại ẩn chứa nhiều điều tinh tế.
- Sử dụng Shoyu (Nước Tương):
- Không đổ quá nhiều: Chỉ đổ một lượng nhỏ nước tương vào đĩa nhỏ. Bạn luôn có thể thêm nếu cần.
- Chấm phần hải sản, không chấm cơm: Khi ăn Nigiri, hãy lật miếng Sushi lại và chấm nhẹ phần cá/hải sản vào nước tương. Tránh chấm phần cơm, vì cơm sẽ hút nước tương rất nhanh, làm miếng Sushi quá mặn và làm mất đi hương vị gốc của nó. Việc chấm cơm cũng có thể khiến miếng cơm bị vỡ ra.
- Không trộn Wasabi vào Shoyu: Trừ khi bạn đang ăn Sashimi. Đối với Sushi, Wasabi thường đã được Itamae đặt sẵn một lượng nhỏ giữa cơm và topping hải sản. Việc trộn Wasabi vào nước tương là một thói quen phổ biến ở các nước phương Tây nhưng lại không được khuyến khích ở Nhật Bản, vì nó làm mất đi sự cân bằng hương vị mà đầu bếp đã tạo ra.
- Sử dụng Wasabi:
- Như đã nói, Itamae thường đã thêm Wasabi vào Nigiri. Nếu bạn muốn thêm, hãy lấy một lượng nhỏ Wasabi đặt trực tiếp lên phần hải sản, không trộn vào nước tương.
- Ghi nhớ: Wasabi không chỉ để tạo vị cay mà còn giúp diệt khuẩn và làm nổi bật hương vị của cá.
4. Gừng Hồng (Gari): Viên Đá Giữa Dòng Chảy Hương Vị
Gari là những lát gừng hồng mỏng, có vị chua ngọt nhẹ. Mục đích của Gari không phải là ăn kèm với từng miếng Sushi, mà là để:
- Làm sạch vòm miệng: Ăn một lát Gari giữa các loại Sushi khác nhau giúp làm sạch vòm miệng, chuẩn bị cho bạn thưởng thức hương vị của miếng tiếp theo mà không bị lẫn lộn bởi hương vị của miếng trước.
- Không ăn cùng Sushi: Tránh ăn Gari và Sushi cùng lúc.
5. Ăn Cả Miếng Hay Cắt Ra?
Một nguyên tắc quan trọng khi ăn Nigiri là hãy ăn trọn vẹn cả miếng. Miếng Nigiri được nặn với kích thước vừa đủ để thưởng thức toàn bộ hương vị hòa quyện của cơm, cá và Wasabi trong một lần cắn. Việc cắt đôi miếng Sushi không chỉ được coi là thô lỗ mà còn làm hỏng cấu trúc và hương vị mà đầu bếp đã dày công tạo nên.
- Nếu miếng Sushi quá lớn đối với bạn, hãy cố gắng cắn một nửa và ăn hết phần còn lại ngay sau đó. Tuy nhiên, lý tưởng nhất vẫn là ăn cả miếng.
6. Thứ Tự Thưởng Thức Sushi: Từ Nhẹ Đến Đậm
Để trải nghiệm hương vị Sushi một cách trọn vẹn nhất, người Nhật thường có một thứ tự thưởng thức nhất định:
- Bắt đầu với cá thịt trắng: Những loại cá có hương vị nhẹ nhàng như cá tráp biển (Tai), cá bơn (Hirame) hay mực (Ika) thường được ăn trước.
- Tiếp theo là cá có màu sắc đậm hơn và hương vị trung bình: Như cá ngừ vây vàng (Maguro Akami).
- Sau đó đến các loại cá béo: Cá ngừ bụng béo (Toro), cá hồi (Sake) mang lại hương vị béo ngậy và đậm đà hơn.
- Kết thúc bằng các loại Sushi cuộn (Maki) hoặc Tamagoyaki (trứng cuộn ngọt): Hoặc những loại có hương vị mạnh như lươn (Unagi) để kết thúc bữa ăn một cách hài lòng.
Thứ tự này giúp vòm miệng của bạn dần dần thích nghi và cảm nhận được sự khác biệt tinh tế trong từng loại hải sản.
7. Lời Chào Kết Thúc Bữa Ăn (Agari)
Sau khi hoàn tất bữa ăn, bạn sẽ thường được phục vụ một tách trà xanh nóng đậm vị hơn (thường gọi là Agari). Đây là một cách truyền thống để kết thúc bữa ăn, giúp tiêu hóa và làm sạch vòm miệng lần cuối. Đừng quên nói “Gochisousama deshita” (ご馳走様でした) để bày tỏ lòng biết ơn đối với bữa ăn ngon và sự phục vụ chu đáo của nhà hàng.
Mẹo ‘Pro’ từ Samurai Tour
Để nâng tầm trải nghiệm ăn Sushi của bạn lên một đẳng cấp mới, hãy tham khảo những mẹo nhỏ nhưng cực kỳ giá trị từ đội ngũ chuyên gia của Samurai Tour:
- Đặt niềm tin vào Itamae (đầu bếp Sushi): Nếu bạn ngồi ở quầy bar, đừng ngần ngại hỏi Itamae về “Omakase” (お任せ) – để đầu bếp tự chọn món cho bạn. Đây là cách tuyệt vời nhất để thưởng thức những nguyên liệu tươi ngon nhất trong ngày và khám phá những món Sushi độc đáo mà bạn có thể chưa từng thử. Itamae sẽ tạo ra một bữa ăn được cá nhân hóa, thể hiện kỹ năng và sự sáng tạo của họ.
- Hạn chế dùng điện thoại: Ở những nhà hàng Sushi cao cấp, việc liên tục chụp ảnh hoặc dùng điện thoại có thể bị coi là thiếu tôn trọng. Hãy tận hưởng khoảnh khắc và sự tương tác với đầu bếp. Nếu muốn chụp ảnh, hãy hỏi ý kiến trước và chụp nhanh gọn, tinh tế.
- Quan sát khách địa phương: Nếu bạn không chắc chắn về cách ứng xử trong một tình huống cụ thể, hãy quan sát những người Nhật xung quanh. Họ thường là “kim chỉ nam” tốt nhất cho các nghi thức địa phương.
- Không xịt nước hoa quá nồng: Mùi nước hoa mạnh có thể ảnh hưởng đến khả năng cảm nhận hương vị tinh tế của Sushi, không chỉ với bạn mà còn với những thực khách xung quanh. Hãy để hương vị của món ăn là điểm nhấn duy nhất.
- Khám phá thêm các loại đồ uống: Bên cạnh trà xanh, hãy thử Sake (rượu gạo Nhật Bản) hoặc bia Nhật. Sake có nhiều loại, từ Dry (Khô) đến Sweet (Ngọt), và có thể kết hợp rất tốt với Sushi, làm tăng thêm trải nghiệm ẩm thực của bạn. Hãy hỏi Itamae hoặc nhân viên phục vụ để được tư vấn loại phù hợp.
Câu Hỏi Thường Gặp
Khi tìm hiểu về cách ăn Sushi đúng cách (Như người Nhật), chắc hẳn bạn sẽ có nhiều thắc mắc. Dưới đây là một vài câu hỏi phổ biến mà Samurai Tour thường nhận được:
1. Ăn Sushi với gừng hồng (Gari) và Wasabi cùng lúc có được không?
Không nên. Gari có vai trò làm sạch vòm miệng giữa các miếng Sushi khác nhau, giúp bạn cảm nhận trọn vẹn hương vị của từng loại. Wasabi thường được đầu bếp đặt sẵn trong Nigiri để cân bằng hương vị. Việc ăn cả hai cùng lúc sẽ làm mất đi mục đích của từng gia vị và có thể làm át đi hương vị gốc của Sushi.
2. Có phải luôn phải ăn Sushi trong một lần cắn không?
Đối với Nigiri, lý tưởng nhất là ăn trong một lần cắn để cảm nhận sự hòa quyện hoàn hảo của các thành phần. Tuy nhiên, nếu miếng Sushi quá lớn, bạn có thể cắn một nửa và ăn hết phần còn lại ngay lập tức. Điều quan trọng là không nên cắt miếng Sushi bằng đũa hoặc để lại phần cơm trên đĩa.
3. Có được phép trò chuyện với đầu bếp (Itamae) không?
Hoàn toàn có. Ở quầy bar, việc trò chuyện thân thiện với Itamae là một phần của trải nghiệm. Bạn có thể hỏi về các loại cá, nguồn gốc nguyên liệu hoặc cách chế biến. Tuy nhiên, hãy giữ cuộc trò chuyện lịch sự và không làm gián đoạn quá trình làm việc của họ, đặc biệt khi nhà hàng đông khách.
4. Dùng nước tương chấm cơm Sushi có sai không?
Có. Khi ăn Nigiri, chỉ nên chấm nhẹ phần hải sản vào nước tương. Phần cơm sẽ hút nước tương rất nhanh, làm miếng Sushi quá mặn và có thể bị vỡ ra, làm mất đi sự cân bằng hương vị mà đầu bếp đã dày công tạo nên. Hơn nữa, việc này còn được coi là thiếu tôn trọng đối với tay nghề của Itamae.
Kết thúc hành trình khám phá nghệ thuật ăn Sushi đúng cách (Như người Nhật) này, Samurai Tour hy vọng bạn đã bỏ túi cho mình những bí kíp quý giá để tự tin thưởng thức món ăn tinh hoa này. Mỗi miếng Sushi không chỉ là một món ăn mà còn là một câu chuyện về văn hóa, sự tỉ mỉ và lòng tôn trọng. Khi bạn áp dụng những kiến thức này, bạn không chỉ thưởng thức Sushi ngon hơn mà còn thể hiện sự hiểu biết và trân trọng đối với văn hóa Nhật Bản.
Đừng ngần ngại thử áp dụng những mẹo này trong chuyến đi sắp tới của mình. Nhật Bản còn vô vàn điều thú vị đang chờ bạn khám phá, từ ẩm thực đến cảnh quan và con người. Hãy để Samurai Tour là người bạn đồng hành tin cậy, giúp bạn có một hành trình khám phá Nhật Bản chân thực và sâu sắc nhất.
Bạn đang lên kế hoạch cho chuyến đi đầu tiên đến xứ sở Phù Tang? Đừng bỏ lỡ: Cẩm nang Du lịch Nhật Bản Tự túc từ A-Z cho người đi lần đầu để chuẩn bị hành trang đầy đủ nhất nhé!